مقدمه
حمل‌ونقل جاده‌ای بین‌المللی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی تجارت جهانی، بستر انتقال کالا میان کشورها را فراهم می‌کند. این نوع حمل‌ونقل، به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، امکان بارگیری در مبدا و تخلیه مستقیم در مقصد، و دسترسی به مناطق مختلف، مورد توجه طیف وسیعی از صاحبان بار، تولیدکنندگان، و بازرگانان قرار دارد. اما این مسیر همواره خالی از چالش نیست. تفاوت‌های ساختاری، قانونی، و عملیاتی میان کشورها، این فرآیند را به یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های زنجیره تأمین جهانی تبدیل کرده است.
شرکت حمل‌ونقل راه‌گستر ممتاز به پشتوانه سال‌ها تجربه در حمل‌ونقل جاده‌ای داخلی و بین‌المللی، شناخت دقیقی از این موانع دارد و با ناوگانی قدرتمند از انواع کشنده‌ها، تریلی‌ها و خودروهای باربری، در خط مقدم پاسخ‌گویی به این چالش‌ها فعالیت می‌کند.
تفاوت قوانین گمرکی و اداری
یکی از مهم‌ترین چالش‌های حمل‌ونقل بین‌المللی، اختلاف در قوانین گمرکی کشورهاست. اسناد مورد نیاز، مدت زمان ترخیص، نوع مدارک، تعرفه‌ها و رویه‌های نظارتی در هر کشور متفاوت است. برای مثال، مقررات ورود کالا به ترکیه تفاوت‌های اساسی با افغانستان یا عراق دارد. در برخی مرزها، کالا باید به‌صورت فیزیکی بازرسی شود، در حالی‌که در کشورهای دیگر، صرف ثبت اسناد در سامانه گمرک کافی‌ست. همین اختلاف رویه‌ها موجب کندی یا توقف در فرآیند ترانزیت می‌شود و حتی می‌تواند منجر به برگشت یا توقیف محموله شود.
موانع مرزی و معطلی‌های طولانی
در مرزهای زمینی، مشکلاتی نظیر صف‌های طولانی کامیون‌ها، نبود امکانات کافی در گمرکات، ناهماهنگی میان نهادهای مرزی و توقف‌های ناگهانی به دلایل سیاسی یا امنیتی رایج است. برای مثال، در برخی دوره‌ها صف عبور در مرز بازرگان برای ورود به ترکیه تا چند روز به طول انجامیده است. این معطلی‌ها، علاوه بر افزایش هزینه، ممکن است منجر به فساد یا آسیب‌دیدگی کالاهای فاسدشدنی یا حساس مانند دارو، مواد غذایی، یا محصولات شیمیایی شود.
زیرساخت‌های متفاوت و شرایط فنی مسیر
زیرساخت‌های جاده‌ای میان کشورها یکدست نیست. مسیرهای منتهی به برخی مرزها در کشورهای همسایه همچنان خاکی، باریک، یا فاقد خدمات پشتیبانی هستند. همچنین نوع سوخت مصرفی، وضعیت تعمیرگاه‌ها، پمپ‌بنزین‌ها و دسترسی به قطعات یدکی کشنده‌هایی مانند بنز، اسکانیا، ولوو، رنو و… در برخی کشورها محدود است. این موارد باعث شده شرکت‌های باربری مجبور به برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای انتخاب مسیر و نوع خودرو شوند.
ریسک‌های امنیتی و سیاسی
در بسیاری از مسیرهای بین‌المللی، عوامل امنیتی به چالشی جدی تبدیل شده‌اند. برخی کشورها یا مناطق مرزی دچار بی‌ثباتی سیاسی یا نظامی هستند که باعث ناامنی برای رانندگان و بار می‌شود. برای مثال، در برخی از جاده‌های منتهی به افغانستان یا بخش‌هایی از عراق، احتمال سرقت مسلحانه یا توقیف محموله توسط گروه‌های غیررسمی وجود دارد. همچنین خطرات ناشی از مین‌های جاده‌ای، راهبندان‌های غیرمجاز و تهدیدهای سیاسی، هزینه و زمان حمل را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.
هماهنگی چندجانبه و پیچیدگی‌های زبانی
برخلاف حمل‌ونقل داخلی، ترانزیت بین‌المللی نیاز به هماهنگی هم‌زمان با چند نهاد مختلف دارد؛ از شرکت‌های حمل‌ونقل و رانندگان خارجی گرفته تا سازمان‌های گمرکی، پلیس راه، بیمه‌گران بین‌المللی و مشتریان مقصد. عدم تسلط کافی به زبان کشور مقصد یا نبود سیستم ارتباطی منسجم، می‌تواند فرآیند تبادل اطلاعات و تحویل بار را دچار اخلال کند. به‌ویژه در شرایطی که اسناد بارنامه، قبض انبار یا بیمه‌نامه‌ها به زبان محلی کشور مقصد تنظیم شده باشند.
تفاوت در استانداردهای حمل کالا
در کشورهای مختلف، استانداردهای بسته‌بندی، چیدمان بار، وزن مجاز، نوع تریلی مجاز، و محدودیت‌های عبور در ساعت‌های خاص تفاوت دارد. برای نمونه، در برخی کشورها استفاده از تریلی‌های یخچال‌دار برای مواد غذایی الزام‌آور است، در حالی‌که همان کالا ممکن است در کشوری دیگر با تریلی مسقف نیز قابل حمل باشد. این تفاوت‌ها باعث سردرگمی و ایجاد هزینه‌های مضاعف برای تطبیق با مقررات هر کشور می‌شود.
نتیجه‌گیری
حمل‌ونقل جاده‌ای بین‌المللی، علی‌رغم مزایای زیاد آن در جابجایی مستقیم و مقرون‌به‌صرفه کالا، بدون شناخت دقیق از چالش‌های موجود، می‌تواند به کابوسی برای صادرکنندگان و واردکنندگان تبدیل شود. شرکت راه‌گستر ممتاز با تکیه بر دانش فنی، تجربه میدانی و ناوگانی کامل شامل کشنده‌های اسکانیا، بنز، ولوو و انواع تریلی‌های یخچال‌دار، لبه‌دار، کفی، چادری، کمپرسی و… توانسته سهم قابل توجهی از بازار ترانزیت جاده‌ای به کشورهای همسایه را به خود اختصاص دهد.